Coin lending là gì? Thuật ngữ này ngày càng phổ biến trong giới đầu tư tiền mã hóa. Vậy bản chất lending coin là gì, ưu điểm, nhược điểm và các hình thức lending coin ra sao? Hãy cùng plexcoin.tech tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá định nghĩa của Lending (cho vay) trong lĩnh vực tiền điện tử và những điểm cần lưu ý trước khi đầu tư vào Lending Coin – một hình thức đang ngày càng trở nên phổ biến. Bài viết sẽ đề cập đến sự đa dạng của Lending, từ các nền tảng chuyên biệt như NEXO, Cred, Constant, BlockFi… cho đến các sàn giao dịch lớn như Binance, Gate, Poloniex… cũng đã tích hợp Lending.
Lending là gì?
Lending còn được gọi là cho vay, là hình thức bạn sử dụng tài sản hoặc tiền điện tử của mình để cho người khác (người vay – Borrowers) vay với lãi suất đã được quy định trước. Sau khoảng thời gian cho vay, bạn sẽ nhận lại cả vốn gốc và lãi suất theo thỏa thuận ban đầu. Người vay trong trường hợp này có thể là người dùng khác hoặc chính các sàn giao dịch.
Ví dụ: Bạn cho vay 100 BUSD trên Binance Lending với lãi suất 10%/năm trong vòng 14 ngày. Sau 14 ngày, bạn sẽ nhận được cả gốc lẫn lãi như sau:
- Lãi suất: 100 BUSD x 10% x (14/365) ≈ 0.38 BUSD
- Tổng thu về: 100 BUSD + 0.38 BUSD = 100.38 BUSD.
Đặc điểm của lending
Ưu điểm
Người dùng có thể tối ưu hóa lợi nhuận từ số coin nhàn rỗi bằng cách tham gia Lending.
Để đáp ứng nhu cầu đa dạng, các nền tảng Lending thường cung cấp nhiều lựa chọn về kỳ hạn cho vay.
Nhược điểm
Rủi ro lớn nhất khi tham gia Lending là giá trị của đồng coin bị giảm sút trong thời gian cho vay. Trong trường hợp này, lãi suất có thể không đủ bù đắp cho khoản lỗ do giá coin giảm.
Ví dụ: Bạn quyết định cho vay ETC trên Binance Lending với lãi suất 7%/năm trong vòng 14 ngày.
- Ngày 11/09/2019 (bắt đầu cho vay): Giá ETC là 6.6 USD.
- Ngày 25/09/2019 (nhận gốc và lãi): Giá ETC là 4.6 USD.
Giả sử bạn cho vay 100 ETC, bạn sẽ nhận về tổng cộng 100 + 100 x 7% x (14/365) ≈ 100.27 ETC.
- Nếu tính theo giá ETC tại thời điểm cho vay (6.6 USD), tổng giá trị bạn nhận về là 100.27 ETC x 6.6 USD/ETC ≈ 661.78 USD.
- Tuy nhiên, do giá ETC giảm, nếu tính theo giá tại thời điểm nhận lại (4.6 USD), tổng giá trị bạn nhận về chỉ còn 100.27 ETC x 4.6 USD/ETC ≈ 461.24 USD, giảm khoảng 30.3% so với ban đầu.
Ví dụ này cho thấy rõ rủi ro về giá trong Lending. Dù bạn vẫn nhận được lãi suất như cam kết, nhưng sự sụt giảm giá trị của đồng coin có thể khiến bạn chịu thua lỗ đáng kể.
Các hình thức Lending trong Crypto
Hiện nay, Lending (cho vay) trong thị trường tiền điện tử được chia thành 3 hình thức chính:
- P2P Lending: Cho vay ngang hàng, kết nối trực tiếp người cho vay và người vay.
- Over-Collateralized Lending: Cho vay quá hạn mức thế chấp.
- Under-Collateralized Lending: Cho vay dưới hạn mức thế chấp.
Trong đó, Over-Collateralized Lending và Under-Collateralized Lending đều sử dụng cơ chế Lending Pool (Pool thanh khoản) với quy trình như sau:
- Người cho vay (Lender): Chuyển coin được hỗ trợ vào Lending Pool và nhận lãi suất tương ứng.
- Người đi vay (Borrower): Thế chấp một loại coin khác vào Lending Pool để vay loại coin họ mong muốn và trả lãi suất. Lãi suất được tính toán tự động dựa trên một công thức có sẵn, và thay đổi theo sự biến động của cung và cầu đối với từng loại tài sản trong Lending Pool..
Over-Collateralized Lending là gì?
Over-Collateralized Lending (Cho vay quá hạn mức thế chấp) là thuật ngữ crypto mà người vay phải thế chấp giá trị tài sản cao hơn giá trị khoản vay.
Ưu điểm:
- Tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn: Cho phép người dùng tận dụng tối đa nguồn vốn nhàn rỗi. Ví dụ, trên sàn FTX, bạn có thể thế chấp coin để vay tiền và tham gia giao dịch Futures (hợp đồng tương lai). Nếu giao dịch Futures thành công, bạn sẽ thu được lợi nhuận từ cả việc tăng giá tài sản gốc và lợi nhuận từ Futures.
Rủi ro:
- Thanh lý tài sản thế chấp: Đi kèm với tiềm năng lợi nhuận cao là rủi ro lớn. Nếu giao dịch Futures không như mong muốn, khoản lỗ có thể dẫn đến việc tài sản thế chấp của bạn bị thanh lý.
Bên cạnh FTX, bạn có thể tìm thấy hình thức Over-Collateralized Lending ở các nền tảng phổ biến như MakerDAO, Venus… Mỗi nền tảng sẽ có những quy định riêng về tài sản thế chấp được hỗ trợ, tỷ lệ thế chấp và cơ chế thanh lý.
P2P Lending là gì?
P2P Lending (Cho vay ngang hàng) là hình thức kết nối trực tiếp người cho vay và người vay mà không cần thông qua bất kỳ trung gian nào.
Thay vì dựa vào các tổ chức tài chính truyền thống, P2P Lending sử dụng Smart Contract (Hợp đồng thông minh) để thực hiện giao dịch vay và cho vay. Các Smart Contract này tự động thực thi các điều khoản đã được thỏa thuận, đảm bảo tính minh bạch và an toàn.
Ưu điểm nổi bật:
- Chi phí và lãi suất thấp: Do loại bỏ được trung gian nên P2P Lending thường có chi phí và lãi suất cạnh tranh hơn so với hai hình thức còn lại.
- Bảo mật thông tin: Thông tin giao dịch và thông tin khách hàng được bảo mật tốt hơn nhờ việc loại bỏ bên thứ ba.
Một số dự án P2P Lending tiêu biểu: Compound, Aave, Rabit Finance, Unit Protocol…
Under-Collateralized Lending là gì?
Under-Collateralized Lending, hay còn gọi là Credit Lending (Cho vay tín chấp), cho phép người vay thế chấp tài sản có giá trị thấp hơn khoản vay. Thay vì dựa hoàn toàn vào tài sản thế chấp, hình thức này xem xét uy tín của người vay để quyết định khoản vay.
Tuy nhiên, mô hình Under-Collateralized Lending hiện vẫn chưa được phổ biến rộng rãi cho người dùng thông thường. Thay vào đó, nó thường giới hạn trong phạm vi các dự án được xét duyệt và nằm trong Whitelist (danh sách trắng) của nền tảng Lending.
Một số dự án tiêu biểu ứng dụng Under-Collateralized Lending có thể kể đến như Cream,…
Lending Coin là gì? Tổng quan về Crypto Lending
Lending Coin là một phương thức cho vay trong lĩnh vực tiền điện tử, nơi người dùng gửi coin (tài sản của họ) để cho người khác vay và đổi lại, họ sẽ nhận được lãi suất nhất định, có thể là cố định hoặc biến động. Các đồng Lending Coin nổi tiếng bao gồm Onecoin, Hextracoin, Bitconnect, Regalcoin, RGX, v.v.
Hiện nay, bạn có thể tham gia Lending Coin (Crypto Lending) trên:
- Các sàn giao dịch tập trung (CEX): Binance, Bitfinex, Poloniex, Gate.io…
- Các nền tảng Lending riêng biệt: Bao gồm cả nền tảng tập trung (CeFi) và nền tảng phi tập trung (DeFi).
Trong đó:
- Lending trong CeFi (Tài chính tập trung) diễn ra trên các nền tảng hoạt động với vai trò trung gian, kết nối người cho vay và người vay. Khi tham gia Lending CeFi, bạn cần ủy thác (Custodial) tài sản của mình cho nền tảng để thực hiện các giao dịch vay và cho vay. Một số nền tảng CeFi Lending phổ biến hiện nay bao gồm: Nexo, Celsius, BlockFi, Salt…
- Lending trong DeFi (Tài chính phi tập trung) loại bỏ trung gian bằng cách kết nối trực tiếp người cho vay và người vay thông qua Smart Contract. Bạn không cần ủy thác (Non-Custodial) tài sản cho bất kỳ bên thứ ba nào mà vẫn có thể tham gia Lending. Một số nền tảng DeFi Lending phổ biến hiện nay bao gồm: Compound, Aave, MakerDAO, InstaDApp, Dharma, Fulcrum, Constant, bZx, Nuo…
Các thông số cần quan tâm khi tham gia Lending
Dù bạn tham gia Lending trên nền tảng CeFi hay DeFi, hãy luôn lưu ý đến những thông số quan trọng sau:
1. Lending Interest Rate (Lãi suất cho vay)
Đây là tỷ lệ lãi suất bạn nhận được khi cho vay một loại coin/token. Tất nhiên, với tư cách là người cho vay (lender), bạn luôn mong muốn lãi suất càng cao càng tốt. Tuy nhiên, đừng quên cân nhắc đến cả rủi ro đi kèm, lãi suất cao thường đồng nghĩa với rủi ro lớn hơn.
2. Lending Time (Thời hạn cho vay)
Thời hạn cho vay là khoảng thời gian coin/token của bạn bị khóa để cho người khác vay. Khoảng thời gian này được tính từ lúc bạn bắt đầu cho vay cho đến khi bạn nhận được đầy đủ cả gốc lẫn lãi.
Thông thường, các nền tảng Lending sẽ cung cấp đa dạng lựa chọn về thời hạn cho vay, ví dụ như 7 ngày, 14 ngày, 28 ngày, 30 ngày hoặc 90 ngày… Trong suốt thời hạn đã chọn, bạn sẽ không thể rút vốn gốc cho đến khi khoản vay đáo hạn.
3. Lending Assets (Tài sản cho vay)
Nền tảng Lending càng hỗ trợ nhiều loại coin/token thì bạn càng có nhiều lựa chọn để đa dạng hóa danh mục đầu tư Lending.
4. Lending Total Value Locked (Tổng giá trị tài sản bị khóa)
TVL (Total Value Locked) là tổng giá trị tài sản đang bị khóa trên một nền tảng DeFi, bao gồm cả tài sản được sử dụng để vay và cho vay. TVL phản ánh mức độ hoạt động và sự tin tưởng của người dùng đối với nền tảng.
- TVL cao: Cho thấy nền tảng thu hút nhiều người dùng và có thể tác động tích cực đến giá trị của đồng coin/token của nền tảng đó.
- TVL thấp: Ngược lại, TVL thấp có thể là dấu hiệu cho thấy nền tảng kém hấp dẫn hoặc tiềm ẩn rủi ro.
Bản chất hoạt động của Lending và cơ chế trên các sàn giao dịch
Lending (cho vay) trên các sàn giao dịch thường được sử dụng để cung cấp vốn cho hoạt động Margin Trading (giao dịch ký quỹ). Trong Margin Trading, trader (người giao dịch) có thể vay thêm coin từ sàn để khuếch đại lợi nhuận tiềm năng. Vậy sàn giao dịch lấy đâu ra coin cho trader vay?
Có hai cách phổ biến:
- Sử dụng coin từ quỹ dự trữ của sàn: Cách này tiềm ẩn rủi ro lớn khi lượng ký quỹ tăng cao. Sàn sẽ cần duy trì quỹ dự trữ khổng lồ để đáp ứng nhu cầu vay của trader.
- Vay coin từ người dùng với lãi suất nhất định (A%): Sau đó, sàn sẽ cho trader vay lại số coin này với mức phí vay (Margin Fee) cao hơn (B%). Thông thường, A% sẽ nhỏ hơn B% để sàn có thể tạo ra lợi nhuận.
Cách thứ hai (vay coin từ người dùng) là phương án phổ biến được nhiều sàn giao dịch áp dụng. Bằng cách này, sàn có thể cung cấp dịch vụ Margin Trading hiệu quả và tự động tạo ra lợi nhuận từ chênh lệch lãi suất.
Chính vì vậy, các sàn giao dịch cung cấp Margin Trading thường đi kèm với dịch vụ Lending. Bạn có thể tham khảo bảng so sánh để nắm rõ hơn về lãi suất Lending và Margin Fee trên các sàn khác nhau.
Cách thức hoạt động của các nền tảng Lending
- Lending trên sàn giao dịch: Coin của bạn khi tham gia Lending sẽ được sàn sử dụng để cung cấp cho hoạt động Margin Trading.
- Lending trên nền tảng chuyên biệt: Coin của bạn sẽ được cho người vay (borrower) khác vay lại. Nền tảng Lending đóng vai trò trung gian, kết nối người cho vay và người vay, và thu lợi nhuận từ chênh lệch lãi suất.
Ví dụ: Nền tảng NEXO cung cấp cả dịch vụ Lending và Borrowing. NEXO đóng vai trò là trung gian, nắm giữ tài sản và quản lý lãi suất. Do hoạt động theo mô hình tập trung nên NEXO thuộc nhóm CeFi.
Tác động của Lending tới giá Coin: Lý thuyết và thực tế
Lending, về lý thuyết, có thể tác động tích cực đến giá coin. Khi người dùng tham gia lending, coin của họ bị khóa trong một khoảng thời gian nhất định. Điều này đồng nghĩa với việc:
- Giảm cung lưu thông: Total Valued Lock (TVL) tăng lên khi nhiều coin bị khóa, làm giảm lượng coin khả dụng trên thị trường.
- Tăng nhu cầu mua: Nhu cầu mua coin để tham gia lending tăng lên, tạo áp lực mua trên thị trường.
Sự kết hợp giữa giảm cung và tăng cầu theo lý thuyết sẽ đẩy giá coin tăng lên.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy tác động của lending lên giá coin không phải lúc nào cũng rõ ràng.
Ví dụ điển hình là trường hợp của Binance Coin (BNB). Khi Binance thông báo về nền tảng lending và chính thức triển khai, giá BNB đã giảm 3.4%, từ $26.26 USD xuống $25.37 USD. Nguyên nhân là do lượng BNB bị khóa trong lending chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ so với tổng cung lưu thông (200,000 BNB – 0.129% tổng cung). Do đó, tác động từ việc giảm cung và tăng cầu gần như không đáng kể.
Mặc dù lending có tiềm năng đẩy giá coin tăng, nhưng tác động thực tế phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt là tỷ lệ coin bị khóa so với tổng cung lưu thông.
Lending: Liệu có phải là công cụ thao túng thị trường của sàn giao dịch?
Bên cạnh những lợi ích, lending cũng tiềm ẩn rủi ro bị lợi dụng để thao túng thị trường, và sàn giao dịch với lợi thế nắm giữ lượng lớn coin từ người dùng có thể là tác nhân chính.
Giả thuyết được đặt ra như sau:
- Tích trữ coin: Sàn thu về lượng lớn coin từ người dùng tham gia lending.
- Xả coin: Sàn sử dụng chính số coin này để bán tháo, tạo áp lực bán và khiến giá giảm mạnh.
- Mua lại giá thấp: Sau khi giá giảm, sàn dùng tiền mặt mua lại số coin đã bán với giá thấp hơn.
- Lợi nhuận: Sàn gia tăng lượng coin nắm giữ thông qua chu kỳ thao túng giá.
Minh chứng:
Lấy ví dụ về Binance Lending với BNB. Vào ngày 28/8/2019, khi Binance ra mắt lending BNB, giá BNB là $25.37 USD. Trong vòng 28 ngày sau đó, đã có 7 đợt lending BNB với tổng cộng 2,643,040 BNB bị khóa, chiếm 1.7% tổng cung. Con số này tuy không lớn, nhưng với vị thế của một sàn giao dịch nắm giữ lượng lớn BNB, Binance hoàn toàn có khả năng tác động đến giá. Đặc biệt khi so sánh với thời điểm giá BNB đạt mức thấp nhất $14.2 USD vào ngày 26/9/2018, ta thấy tiềm ẩn nguy cơ thao túng.
Mặc dù chưa có bằng chứng cụ thể về việc thao túng, nhưng khả năng sàn giao dịch lợi dụng lending để trục lợi là hoàn toàn có thể xảy ra. Nhà đầu tư cần thận trọng, tìm hiểu kỹ thông tin và không nên blindly tin tưởng vào bất kỳ sàn giao dịch nào.
Tổng kết
Bài viết đã giới thiệu đến bạn đọc khái niệm Coin Lending là gì trong thị trường Crypto, hy vọng mang đến cái nhìn tổng quan và giúp bạn đọc lựa chọn hình thức Lending phù hợp với nhu cầu của bản thân.
Để tìm hiểu sâu hơn về Lending trong từng hệ sinh thái DeFi, mời bạn đọc tham khảo bài viết phân tích chuyên sâu của PlexCoin. Bài viết phân tích dựa trên các đặc điểm, phân loại, giai đoạn phát triển cùng dữ liệu thị trường, từ đó dự phóng tương lai và tìm kiếm cơ hội đầu tư với Lending.
Xem thêm:
